Memenin gelişimi ve meme ile ilgili bir çok hastalık yumurtalıklardan salgılanan hormonlarla yakından ilişkilidir. Bu nedenle günümüz tıbbında meme, kadın üreme organlarının bir parçası olarak değerlendirilmektedir.

Meme dokusu; süt bezleri, süt kanalları ile bunları çevreleyen yağ dokusundan oluşmaktadır. Meme kanserleri de bu dokulardan ortaya çıkar. Her dokunun kanseri farklı özellikte olup tedavi ve ilerleyiş biçimleri de farklıdır.

Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Her on kadından bir tanesi hayatının bir döneminde meme kanseri ile karşılaşabilir. Bu nedenle meme hastalıklarının özellikle meme kanserinin erken tanınması toplum sağlığı açısından da önemlidir.

Günümüzde kadınlarda gözlenen kanserler arasında ilk sırada meme kanserleri vardır. Her kadının meme kanserine yakalanma riski vardır, ancak bazı kadınlar meme kanseri açısından daha risklidir. Genel olarak yaş arttıkça meme kanseri riski de artar.

Meme kanseri açısından risk faktörleri;

 Bir memede kanser çıkması:  Bir memesinde kanser olmuş kadınların diğer memesinde de kanser olma riski artmıştır.

 Meme kanseri aile öyküsü:  Ailede (anne, kız kardeş, hala, teyze, büyükanne) meme veya genital sistem kanseri (özellikle over kanseri) öyküsü olanlarda meme kanseri riski artar. Meme kanserinin % 8-10 oranında ailesel olduğu bilinmektedir.

 Doğurmamış olmak:  Çocuk doğurmamış veya emzirmemişlerde de meme kanseri riski artmaktadır.

 Memede kanser öncüsü lezyonlar:  Memede "atipik özellik" gösteren hiperplazi olması kanser riskini arttırır.

 Erken adet görmek: Erken yaşta adet görme, geç yaşta menopoza girme riski arttırır.

 Obesite:  Menopoz sonrası dönemde şişmanlık meme kanseri riskini arttırır.

 Radyoterapi (röntgen ışınları ile tedavi) almak:  30 yaşından önce herhangi bir nedenle tedavi amaçlı radyoterapi alan kadınlarda meme kanseri gelişme riski yüksektir.

Yağlı yiyeceklerin meme kanseri riskini arttırdığı henüz tartışmalıdır.

Ultrason veya mamografide saptanan memede kistler kanserleşme özelliğine sahip değildir. Bu nedenle gereksiz endişeye kapılmaya gerek bulunmamaktadır. Ancak yine de periyodik yapılan meme ultrasonu, meme muayeneleri ve mammografi incelemeleri ile memedeki kistler izlem altına alınmalıdırlar.

Kadınların birçoğu kendi kendilerine yaptıkları muayenelerle meme kanserini erken evrede yakalayabilmektedir. Memede kitle her zaman için önemlidir. Özellikle memede ele gelen "ağrısız kitle" meme kanserinin ilk bulgusudur.

 

Memede ağrı hissi meme kanserinde genelde olmaz.  Meme kanserlerinde görülen diğer belirtiler ise:

Bir memede şişlik

Memede yanma veya memede sertlik

Meme cildinde gamzeleşme

Meme başı etrafındaki deride renk değişikliği

Meme başlarında asimetri

Meme başından kanlı akıntılar olması.

 

Meme ile ilgili pek çok hastalıklar meme kanseri ile karışarak kişilerde endişeler oluşturabilir.

Tüm kanserlerde olduğu gibi meme kanserlerinde de erken tanı son derecede önemli ve hayat kurtarıcıdır.

 

Memedeki lezyonların tanınması önemlidir. Memedeki şüpheli kitleleri tanımlamada üç önemli method rol oynar:

 

 Meme muayenesi

 Meme ultrasonu

 Mammografi

 

Kesin tanı ise memede tespit edilen şüpheli kitleden biyopsi alınarak yapılan patolojik inceleme ile konulabilir.

 

Biyopsi "İnce İğne Aspirasyonu (FNA)" adı verilen ince bir enjektörle kitle içinden örnek biyopsi alınması ile olabilse de bazı durumlarda küçük bir cerrahi müdahale ile memedeki kitleden parça alınması veya parçanın tümüyle çıkartılması şekillerinde de olabilir.

Tüm yöntemlerle alınan parça/parçalar patolojik olarak değerlendirilip kanser olup olmadığına bakılır. Patolojik tanı kanser yönünde ise kanserin tipine ve davranış özelliklerini ortaya çıkaracak özelliklerine bakılır.

 

Özel Doğuş Hastanesinde meme kanseri tanısı konduktan sonra hastalığın yaygınlığını değerlendirmek açısından koltuk altı lenf bezlerinde irileşme olup olmadığı da not edilir. Daha sonra akciğer grafisi, karaciğer görüntülemesi ve diğer bazı kan testleri yapılarak kanserin yaygınlığı araştırılır.

Meme kanserlerini % 80’ini aylık olarak kendi kendinize yaptığınız meme muayenesi ile tanıyabilir ve erken safhada Özel Doğuş Hastanesi hekimlerine gelebilirsiniz.

Mamografi, memenin sıkıştırılarak röntgen ışınları (X ışınları) ile incelenmesidir. Bu yöntemle meme kanseri muayene ile tanınabilecek büyüklüğe ulaşmadan tanınabilir. Mamografi ile elde edilen direkt grafilere "mamogram" adı verilir. Mamogramlarda meme dokusundaki kanser bulguları araştırılmaktadır.Düzenli olarak mammografi testi yaptıran kadınlarda meme kanserinden ölüm oranı % 25-35 daha az olmaktadır.

 

Mamografi Tarama Testi Programları;

* 35-40 yaş arasında temel bir mammografi

* 40-49 yaş 2 yılda bir mammografi

* 50 yaş sonrası her yıl mammografi şeklindedir.

 

Meme Ultrasonografisi

Memede tespit edilmiş kitlenin doğasını ortaya koymada kullanılan yararlı bir yöntemdir.

Meme için kullanılan ultrasonların probları ince olup yüksek frekansları sayesinde derini değil yüzeyel dokuyu taramayı amaçlayan özel kullanımlı cihazlardır.

Mamografinin yetersiz veya şüpheli olduğu durumlarda, meme ultrasonu ilave bir tetkik olarak hekiminiz tarafından istenebilir.

Tedavi aşamasında nelerin uygulanacağı daha çok tümörün evrelendirilmesine, tipine ve büyüklüğüne bağlıdır.

 

Bazı küçük tümörlerde kanserin yayılımı olmamışsa sadece cerrahi yöntemle tümörün çıkarılması yeterli gelebilir. Cerrahi işlemden sonra hastalığın yaygınlık derecesi ve tipine bakılarak radyoterapi, kemoterapi veya hormonoterapi de tedaviye eklenir.

 

Özel Doğuş Hastanesinde cerrahi tedavide kanserli dokuyu içeren meme cerrahi olarak çıkartılır. Memenin cerrahi olarak çıkarılmasına "mastektomi ameliyatı" adı verilir.

 

Bazan mastektomi işlemine koltuk altı lenf bezlerinin çıkartılması da eklenir. Koltuk altı lenf bezlerinin çıkarılması işlemine de "lenf adenektomi" adı verilir.

Meme kanserinin tam olarak iyileşmesi sonrasında nüksleri atlamamak için takip çok önemlidir. Takiplerde kanserin tam olarak ortadan kalktığı izlenirse bu bölgeye düzeltici ve estetik operasyonlar uygulanabilir. Bu hastalarda psikolojik destek son derecede önemlidir. Özel Doğuş Hastanesi cerrahi müdahale sonrası hastanın durumunu düzenli olarak takip ederek hastalığın tekrar etmesi durumunda erken müdahale edilerek hastanın hayatını etkilemesini engeller.